Uprawianie sportu ekstremalnego na łonie natury wiąże się z niepisanymi zasadami dotyczącymi ekologii, ochrony środowiska, ale także zachowań międzyludzkich. Dlaczego warto znać etykę wspinaczkową?
Wspinaczka górska zakłada przede wszystkim, że sport ten można uprawiać w zgodzie i harmonii z naturą. W praktyce zawodnicy specjalizujący się w różnych odmianach wspinaczki mają w jak najmniejszym stopniu zmieniać naturalny krajobraz otaczającej ich przyrody, nie odstraszać zwierzyny, a także nie zaburzać górskiej przyrody. Przestrzeganie kilku najważniejszych zasad związanych z dbaniem o środowisko naturalne w górach dotyczy nie tylko ochrony flory i fauny, ale także ma za zadanie zmniejszyć nadmierne niszczenie skał.
Wspólne dbanie o powierzchnie górskie pozwala na ich dłuższe eksploatowanie, a także zmniejsza ryzyko wystąpienia niebezpiecznych wypadków podczas uprawiania sportu w górach. Etyka wspinaczkowa odnosi się także do kontaktów między zawodnikami, wzajemnym szacunku oraz gotowości do niesienia pomocy. Wszystkie te aspekty powszechnie przyjętych w środowisku wspinaczkowym zasad mają stworzyć przyjazną i bezpieczną przestrzeń do realizacji hobby, uprawiania sportu oraz jego popularyzacji.
Pojęcie etyki wspinaczkowej jest ściśle związane z ochroną środowiska, dbaniem o przyrodę oraz przestrzeganiem podstawowych zasad ochrony ekosystemu. Główne założenia wspinaczki górskiej oraz boulderingu opierają się na myśleniu, w którym człowiek powinien żyć w harmonii z naturą. W praktyce idea ta odnosi się do korzystania z ekologicznego sprzętu wspinaczkowego (wielokrotnego użytku, między innymi bidonów, toreb czy pojemników na jedzenie), nieśmiecenia, przestrzegania lokalnych przepisów wspinaczkowych (na przykład w ramach niemieckiego programu „Wspinaczka Ekologiczna”), korzystania z utartych ścieżek i wyznaczonych szlaków, rozpalania ognisk tylko w dozwolonych miejscach, unikania hałasu w lesie, niepłoszenia zwierząt, nieniszczenia roślin czy przestrzegania wyznaczonych stref lasu, z których można korzystać.
Istotnym elementem powszechnie przyjętej etyki wspinaczkowej jest kontakt między zawodnikami. Pozytywne relacje powinny być budowane nie tylko między członkami zespołu, którzy wspólnie się wspinają, ale także z obcymi wspinaczami, których można spotkać w trakcie podróży. Wzajemny szacunek oraz chęć udzielenia pomocy w razie potrzeby czy wypadku pozwalają na bezpieczne uprawianie sportu, w którym rywalizacja dotyczy jedynie osiągnięć sportowych.
W ramach etyki wspinaczkowej przyjmuje się, że wspinacze korzystający ze skał za granicą powinni stosować się do lokalnych przepisów i naśladować zachowania lokalnych zawodników. To właśnie ich wiedza i doświadczenia mogą się okazać pomocne podczas zdobywania nowych miejsc. W środowisku wspinaczki górskiej popularne jest również przekonanie, że wszyscy mogą się do siebie zwracać na ty, bez względu na wiek czy poziom zaawansowania sportowego, a grupy wspólnie wspinające się także wspólnie schodzą ze skał.
Istotną zasadą przyjętą w ramach etyki wspinaczkowej jest także prawdziwe przedstawianie swoich osiągnięć. Często zdarza się, że konkretne szczyty zdobywano w pojedynkę, bez świadków, którzy mogliby potwierdzić dany sukces, dlatego budowanie wzajemnego zaufania jest kluczem do przyjaznego środowiska.
Zdj. główne: Henry Xu/unsplash.com
